ปีม้ากับความรู้เรื่องยาม้า (หรือชื่อยาบ้าในปัจจุบัน)

เมทแอมเฟตามีน (methamphetamine) ที่สมัยก่อนในประเทศไทย เรียกยาม้า ไม่ใช่กินแล้วคึกเหมือนม้า แต่เป็นเพราะว่า ยาที่นำจากบริษัท Burroughs Wellcome ที่มาขายในประเทศประเทศไทย ได้ปั๊มรูปม้าบนเม็ดยา

ในประเทศไทยได้จัดให้ เมทแอมเฟตามีน (methamphetamine) เป็นวัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาทในประเภท 2 ตามพระราชบัญญัติวัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท พ.ศ.2518 ตั้งแต่ปี พ.ศ.2520 (http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2520/D/020/1136.PDF)

ต่อมาในสมัยนายเสนาะ เทียนทอง ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เมื่อ พ.ศ.2539 เห็นว่าชื่อดังกล่าวทำให้คนเกิดความเข้าใจผิดว่ากินยานี้แล้วจะคึกเหมือนม้า คนที่กินยานี้แล้วควบคุมสติของตนเองไม่ได้ จึงให้เปลี่ยนจากเรียกชื่อ ยาม้า เป็นยาบ้า และนิยมเรียกชื่อยาบ้ามาจนถึงปัจจุบัน

นอกจากนี้ ได้เปลี่ยนสถานะจากวัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาทในประเภท 2 ซึ่งเดิมยังสามารถใช้ประโยชน์ในทางการแพทย์ได้ เปลี่ยนเป็นยาเสพติดให้โทษในประเภท 1 ไม่มีการใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ในประเทศไทยอีกต่อไป (ดูประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 135 (พ.ศ.2539) เรื่อง ระบุชื่อและประเภทยาเสพติดให้โทษ ตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 ประกาศในราชกิจจานุเบกษาวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ.2539 ดูไฟล์ได้ที่ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2539/E/023/8.PDF )

มีข้อสังเกตว่า สมัยนั้น ไม่ปรับสถานะให้เป็นวัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท ในประเภท 1 ตามพระราชบัญญัติวัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท พ.ศ.2518 แต่ได้เลือกที่จะปรับสถานะเป็นยาเสพติดให้โทษในประเภท 1 ตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 เนื่องจากมีบทลงโทษทางกฎหมายที่เด็ดขาดกว่าโดยเฉพาะเรื่องการผลิต และการขาย เพราะมีบทลงโทษสูงสุดถึงขั้นประหารชีวิต กล่าวคือ

- ผู้ใดผลิต นำเข้า หรือส่งออกซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 1 อันเป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ มาตรา 15 ต้องระวางโทษจำคุกตลอดชีวิตและปรับตั้งแต่หนึ่งล้านบาทถึงห้าล้านบาท ถ้าเป็นการกระทำเพื่อจำหน่าย ต้องระวางโทษประหารชีวิต

- ผู้ใดจำหน่าย หรือมีไว้ในครอบครองเพื่อจำหน่ายซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 1 ถ้ามีปริมาณคำนวณเป็นสารบริสุทธิ์เกินยี่สิบกรัมขึ้นไปต้องระวางโทษจำคุก ตลอดชีวิตและปรับตั้งแต่หนึ่งล้านบาทถึงห้าล้านบาท หรือประหารชีวิต

ส่วนผู้เสพ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่หกเดือนถึงสามปี หรือปรับตั้งแต่หนึ่งหมื่นบาทถึงหกหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ